20. yüzyılın en önemli çevreci mimari yaklaşımından biri dikey bahçeler. Şehirlerde gitgide azalan yeşil alanları bir nebze olsun yerine getirmeyi beceren bu akım botanikçi Patrick Blanc tarafından geliştirilmiş. 1953 doğumlu Fransız botanikçi Patrick Blanc, bitkiler konusundaki bilimsel uzmanlığını estetik duyarlılıkla birleştirerek dikey alanları, özellikle bina duvarlarını botanik bahçelere dönüştürme fikrini gerçeğe dönüştüren insan olarak tanınıyor.
Bitkileri topraksız bir ortamda yetiştirme becerisi gösteren Blanc, bu bitkilerin duvarda yetişmeye müsait olan, dik yüzeyde tutunabilecek özellikler gösterebilen, tırmanıcı türde ya da yamaç bitkileri olduğunu söylüyor. Dik alanda meydana gelen sulama ve beslenme sorununa bulduğu akılcı çözümler sayesinde inanılmaz büyüklükteki duvarları yeşillendirebilen Blanc, “İlhamımı, her gün gözlediğim doğanın kendisinden alıyorum” diyor. İlk uygulamaları tamamladıktan sonra 1988 yılında “Dikey Bahçe” fikrinin patentini alan ünlü botanikçi, daha sonra dünyanın birçok şehrinde insanları şaşırtan ve heyecanlandıran uygulamalar yapmaya koyuluyor.
“Yaşayan Duvar” adıyla da anılan dikey bahçeler sıradan bir peyzaj düzenlemesi gibi değil, betonlaşmaya ve tekdüzeliğe modern bir başkaldırı olarak görülüyor. Bu çevreci icat Time dergisinin, “2009’un En İyi 50 Buluşu” arasına da girmiş!
Dikey bahçe oluşturmak için kullanılan üç ana malzeme var; duvara 10 cm mesafe ile monte edilmesi gereken metal bir çerçeve, duvar ile bahçe arasındaki izolasyonu sağlayacak, duvarın ıslanmasını engelleyecek bir PVC plaka ve kısa köklü bitkilerin tutunacağı, poliamitten yapılmış, küflenmeye karşı dayanıklı keçe katman. Kullanılacak bitkilerde dikkat edilecek en önemli özellik, dikey bahçede büyümeye uygun olmaları. Dikey bahçenizin yıllar içerisinde değişiklik göstereceğini unutmadan, yani ektiğiniz şeylerin 6 ay, 1 yıl, hatta 5 yıl sonraki hallerini düşünerek bitki seçin. Duvarın konumu, güneş ışığını ne kadar aldığı, ısı farklılıkları ve rüzgârı; yani bitkilerin gelişimini etkileyecek iklimsel koşulları göz önünde bulundurun.
Elbette evinizin içinde ya da dışında, dikey bahçelerden ilham alarak daha basit uygulamalar da gerçekleştirebilirsiniz. Bugünkü yazımızda birçok farklı dikey bahçe örneğini bir araya getirdik. Ülkemizden profesyonel peyzaj firmaları tarafından uygulanan modellerin de olduğu bu derleme kendi dikey bahçesini oluşturmanız için size birçok farklı fikir verecek.
*Bu örnek tipik Dikey Bahçe
özelliklerine sahip olmasa da, dar alanları yeşillendirmek için harika bir örnek.
Bu yazımız ilginizi çektiyse, ’Bu 19 bahçeyi gördükten sonra siz de kendi bahçenizi yenilemek isteyeceksiniz!’ başlıklı yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.